Od zmian w życiu do zmian na talerzu – zwrot ku naturalnej żywności

29 stycznia 2025

Przełomowe momenty w życiu, takie jak narodziny dziecka, 40. urodziny, przeprowadzka czy problemy zdrowotne, często skłaniają do refleksji nad stylem życia. Nierzadko właśnie wtedy postanawiamy zmienić swoje nawyki żywieniowe. Wyniki badania SW Research zrealizowanego w ramach kampanii „Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia 2” pokazują, że zainteresowanie produktami bio rośnie wraz ze świadomością, że możemy zrewidować podejście do odżywiania – swoje i bliskich, z korzyścią dla środowiska.

Wiedza i gotowość do zmiany motywują do zakupu ekożywności

Już blisko 6 na 10 Polaków (59 proc.) kupuje żywność ekologiczną. Dla większości z nich jest to wynik świadomej decyzji lub stopniowej zmiany nawyków (14 proc.). Jednak tylko 3 proc. badanych przyznaje, że sięga po produkty BIO regularnie, niemal „od zawsze”.

32 proc. badanych deklaruje „przestawienie się” na ekożywność w momencie, w którym dowiedzieli się, że powstaje ona bez pestycydów, nawozów sztucznych i GMO. Katalizatorem takiej decyzji bywa niekiedy diagnoza jakiejś choroby (4,6 proc. badanych), jak alergie pokarmowe, cukrzyca czy problemy trawienne, co wymaga uważnego śledzenia składu pożywienia.

Równie silnym motywatorem okazuje się być potrzeba otworzenia nowego rozdziału w życiu – 31 proc. przyznaje, że chęć spróbowania czegoś nowego skłoniła ich do zakupu ekożywności.

Inspiracja trendami żywieniowymi, popularność diet roślinnych, bezglutenowych, „clean eating”, czy wreszcie namowa ze strony bliskich lub polecenie przez znaną osobę (odpowiednio 10,3 proc. i 6,3 proc. badanych) także mogą skłonić do zakupu żywności ekologicznej i wypróbowania przepisów ze składnikami bio.

Innym, praktycznym powodem ułatwiającym zakupy żywności ekologicznej, jest zamieszkanie w pobliżu sklepu, targu czy gospodarstwa, który ją oferuje - dla 15 proc. Polaków to właśnie dostępność staje się motorem zmian.

Nie czekajmy z postanowieniami do kolejnego nowego roku. Każdy dzień jest dobry, by zacząć dbać o siebie – wybierać mniej przetworzone jedzenie, sięgać po produkty o prostym składzie i wysokiej wartości odżywczej. – mówi Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej.

Zmieniamy się nie tylko dla siebie

Do refleksji nad codzienną dietą zmusić nas może pojawienie się nowego członka rodziny – 8,2 proc. badanych zadeklarowało, że zaczęło kupować żywność ekologiczną od momentu narodzin dziecka. Dla wielu rodziców ekologiczne produkty są elementem troski i bezpieczeństwa, które chcą zapewnić niemowlętom. Wybór ekologicznej żywności dla niemowląt i dzieci bywa też pierwszym krokiem zmiany nawyków zakupowych całej rodziny.

Z danych rynkowych wynika, że za zainteresowanie żywnością ekologiczną w dużej mierze odpowiadają kobiety w wieku 30-39 lat, dla których powodem jej wyboru może być posiadanie rodziny. Przyglądając się zawartości typowego koszyka zakupowego, zauważamy, że najpopularniejszymi kategoriami ekologicznych produktów pozostają słoiczki z jedzeniem dla dzieci, roślinne zamienniki nabiału oraz jogurty – dodaje Krystyna Radkowska.

Obawy związane z kryzysem klimatycznym sprawiają, że w decyzjach zakupowych Polaków widoczna staje się także potrzeba ograniczenia negatywnego wpływu na planetę. Co czwarta osoba (26 proc.) zaczęła kupować żywność ekologiczną, gdy dowiedziała się, że w ten sposób może zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko, a 66 proc. kupujących podkreśla, że „przyjazność” dla środowiska na znaczenie przy wyborze produktów spożywczych.

Ekologiczna produkcja żywności odgrywa kluczową rolę w ochronie klimatu, ponieważ eliminuje produkty chemii rolnej i wspiera metody, które chronią glebę, wodę i bioróżnorodność. Dzięki takim praktykom możliwe jest znaczne ograniczenie zanieczyszczenia wody, emisji CO2, a co za tym idzie łagodzenie skutków zmian klimatycznych – podkreśla prezes PIŻE.

Polacy doceniają jakość i naturalność produktów ekologicznych

Dla zdecydowanej większości Polaków (85 proc.) znaczenie ma jakość oraz walory smakowe produktów ekologicznych, aż 44 proc. z nich uznaje te aspekty za kluczowe. Ważnym czynnikiem przy wyborze produktów BIO jest także unikanie sztucznych dodatków, konserwantów i barwników – takie podejście podziela 78 proc. badanych, z czego 41 proc. ocenia ten aspekt jako bardzo ważny.

Nie bez znaczenia jest również pochodzenie składników. Trzy czwarte respondentów (75 proc.) wskazuje, że istotne jest, aby produkty pochodziły z upraw wolnych od pestycydów i nawozów chemicznych, a 74 proc. docenia dbałość o dobrostan w hodowli zwierząt.

Badanie nawyków żywieniowych potwierdza umacnianie się trendu świadomego odżywiania, który nie ogranicza się do rutynowo cytowanej wartości odżywczej produktów, lecz sięga dalej: „w głąb” produktów i w sposób ich wytwarzania. Eko-konsument zdaje sobie sprawę, że żywność jest nie tylko źródłem składników pokarmowych, ale także licznych związków biologicznie aktywnych, wytwarzanych w procesach przyrodniczych nie modyfikowanych technologią przemysłową. Wykluczenie środków agrochemicznych w produkcji ekologicznej skutkuje wysoką jakością biologiczną płodów rolnych, postrzeganą przez konsumentów jako fundament kondycji zdrowotnej. Równie ważnym motywem zakupu żywności ekologicznej jest wkład w ratowanie Planety („bez agrochemii i GMO”). Apel „kupując żywność ekologiczną wspierasz rolników, którzy nie zanieczyszczają środowiska” znajduje odzew wśród konsumentów – komentuje wyniki badania dr inż. Urszula Sołtysiak, wieloletnia wykładowczyni SGGW, współzałożycielka pierwszej w Polsce jednostki certyfikującej rolnictwo ekologiczne i jego produkty.

Ekologiczne zakupy a zmiana nawyków

Decyzja o wyborze żywności ekologicznej często prowadzi do trwałych zmian w codziennych nawykach żywieniowych. Blisko 4 na 10 osób (37 proc.) zaczyna bardziej zwracać uwagę na skład, wartości odżywcze i pochodzenie produktów, a 32 proc. deklaruje starania, by marnować mniej żywności. Często wywołuje to też chęć dalszego odkrywania nowych smaków – 29 proc. konsumentów przyznaje, że wybiera i testuje więcej produktów ekologicznych. Co czwarta osoba sięgająca po żywność ekologiczną baczniej zwraca uwagę na oznaczenia produktów, takie jak symbol Euroliścia na etykiecie certyfikowanych produktów ekologicznych.

***

Informacja o badaniu:

Badanie przeprowadzone przez SW Research na zlecenie Polskiej Izby Żywności Ekologicznej w listopadzie 2024 roku techniką CAWI. W badaniu udział wzięło 800 Polek i Polaków powyżej 18. roku życia. Próba była reprezentatywna ze względu na płeć, wiek oraz klasę wielkości miejscowości. Celem badania było poznanie poglądów Polaków na temat żywności ekologicznej oraz nawyków żywieniowych.

Informacja o kampanii:

„Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia 2” to kampania edukacyjna, realizowana przez Polską Izbę Żywności Ekologicznej, której celem jest budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie żywności ekologicznej, rozpoznawalności dla unijnego systemu jakości rolnictwa ekologicznego, a także promocja żywności certyfikowanej. Działania realizowane w ramach projektu mają za zadanie pokazanie konsumentom, jak żywność certyfikowana wpływa na nas i środowisko oraz jak w prosty sposób możemy przestawić się na eko, dokonując codziennych wyborów. Więcej informacji o kampanii znajduje się na platformie: www.przestawsienaeko.eu, będącej kompendium ekowiedzy. Kampania sfinansowana ze środków UE.

Agnieszka Oryszczyn

Account Manager M&CC

600 349 410

Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub KOWR. Unia Europejska ani organ przyznający dotację nie ponoszą za nie odpowiedzialności.