41 proc. Polaków boi się bólu - tymczasem 98 proc. faktycznych dawców oddałoby szpik ponownie. Co wiedzą Polacy o dawstwie szpiku? Wyniki badań IMAS

Jesteśmy społeczeństwem lękowym, a lęk jest emocją niezwiązaną z realną percepcją jakiegoś problemu. Jeżeli coś wydaje nam się groźne, nieprzyjemne lub wręcz bolesne, zamykamy się na dany temat i nie chcemy go zgłębiać, wiedzieć o nim więcej. Dokonujemy wyboru emocjonalnego a nie racjonalnego. Nie jest to wymówka, ale pełne przeświadczenie o tym, że pewne sprawy nie są dla nas i że są realne powody, dla których nie możemy wziąć w nich udziału. Stosujemy najprostsze mechanizmy racjonalizacji, by emocjonalny wybór przedstawić jako świadomą decyzję wynikającą z obawy o zdrowie, odczuwanie bólu lub z niechęci do zabiegów, które - naszym zdaniem - stanowią dla nas zagrożenie. 

- komentuje wyniki badania IMAS Dorota Peretiatkowicz, socjolożka i współzałożycielka Socjolożki.pl

Procedury pobrania komórek macierzystych i szpiku wykonano już na świecie kilka milionów razy, dlatego można było ocenić ewentualne ryzyko, które okazało się ono znikome.

– mówi o procedurze pobrania komórek macierzystych i szpiku prof. dr hab. n. med. Wiesław W. Jędrzejczak, hematolog, onkolog kliniczny, transplantolog

Pobieranie szpiku odbywa się zwykle na sali operacyjnej, w znieczuleniu ogólnym, za pomocą specjalnych igieł wkłuwanych do talerza kości biodrowej, a pobieranie komórek z krwi obwodowej jest zabiegiem ambulatoryjnym. I w jednym i w drugim przypadku pobiera się około 5% komórek krwiotwórczych człowieka i to wystarczy, aby u innej osoby wytworzyć szpik funkcjonujący przez resztę życia, tj. kilkadziesiąt lat. Ta utrata u dawcy zostaje zregenerowana w ciągu paru tygodni, więc nie traci on przez dawstwo swojej własnej zdolności krwiotwórczej. 

– dodaje prof. Wiesław Jędrzejczak,

Samo pobranie komórek z talerza kości biodrowej nie bolało. Ból był dobę po i w sumie utrzymywał się przez około 7 dni. Natomiast z dnia na dzień był coraz mniejszy.

– uczestniczka badania, dawczyni faktyczna w wieku powyżej 40 lat

W zasadzie niczym się to nie różniło od zwykłego pobierania krwi. Różnica polegała na tym, że w drugą rękę również zrobione było wkłucie i wracała krew bez komórek macierzystych. Ponadto czas trwania to kilka godzin, ale tutaj można sobie z tym poradzić tak jak ja (laptop, słuchawki, zestaw filmów). Może też być książka, muzyka lub po prostu można spać. Wszystkie te możliwości były do wyboru w szpitalu, w którym oddawałem komórki.

– uczestnik badania, dawca faktyczny w wieku powyżej 40 lat

Pomoc drugiemu człowiekowi jest dla mnie bardzo ważna. Ponadto cała procedura przejścia przez badania aż po samo pobranie jest bardzo łatwa. Fundacja wspierała mnie od pierwszego dnia, gdy tylko dowiedziałem się o możliwości zostania dawcą.

– uczestnik badania, dawca faktyczny w przedziale wiekowym 18-30 lat

Ogólnopolskie badanie pokazuje, że wokół idei dawstwa szpiku nadal funkcjonują mity i stereotypy. Obawiamy się głównie bólu i skomplikowanej „operacji”. Tymczasem dawcy faktyczni podkreślają prostotę i bezpieczeństwo procedury pobrania. Osoby, które już oddały cząstkę siebie, by pomóc osobie chorej – a jest ich już ponad 15000 – mówią zdecydowanie: to bezpieczne, praktycznie bezbolesne i nic nas nie kosztuje. Niezwykle istotny jest fakt, który powinien obalić wszystkie krzywdzące mity – 98 proc. dawców faktycznych zadeklarowało gotowość do ponownego oddania szpiku, gdyby zaszła taka potrzeba. To prawdziwi ambasadorowie idei dawstwa, których głos opiera się na doświadczeniu, a nie wyobrażeniach.

 – podsumowuje, Magdalena Przysłupska, Rzeczniczka Prasowa Fundacji DKMS