Pisząc o prawach Pacjenta w Aptece, na samym początku warto wspomnieć o redefinicji roli farmaceuty, jaka nastąpiła wraz z wprowadzeniem Ustawy o Zawodzie Farmaceuty. W najbliższym czasie Pacjent będzie mógł pójść do apteki i skorzystać ze świadczonej przez farmaceutę opieki farmaceutycznej jak i innych usług farmaceutycznych. W niedalekiej przyszłości pacjenci w Aptekach będą mogli także zaszczepić się przeciwko Covid 19. Nowe regulacje prawne dotyczą także praw pacjenta, które po części w sposób bezpośredni wynikają z zapisów UoZF jak np.: prawo pacjenta do poufności świadczeń medycznych czy prawo do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną i farmaceutyczną.
- odpowiada Monika Bartwicka, prawniczka.
Świadomość pacjentów z roku na rok wzrasta. Na przestrzeni kilkunastu lat zmiana jest bardzo wyraźna. Na pewno przyczynia się do tego łatwość dostępu do informacji i szybkość ich rozprzestrzeniania się. Co ważne coraz więcej pacjentów interesuje się swoimi prawami, znają je coraz lepiej i egzekwują. Jeśli chodzi o podejście farmaceutów do tych praw wygląda ono następująco: Ze względu na wzrastającą świadomość pacjentów w tym zakresie farmaceuci też są zobligowani do znajomości praw pacjenta, gdyż zdarza się, iż pacjenci w swoich roszczeniach bardzo się rozpędzają i musimy znać granice. Ponadto farmaceuci sami też są lub w przyszłości mogą stać się pacjentami, więc ich świadomość co do zakresu praw także jest istotna.
– wyjaśnia dr n. farm. Przemysław Szybka.
A jak to jest z przestrzeganiem praw pacjenta w Polsce?
Wszystko to bezpośrednio wpływa na realizację praw pacjenta i kształtuje kontekst działań Rzecznika Praw Pacjenta. Sprawozdanie opisujące poziom przestrzegania praw pacjenta i działania podejmowane w tym zakresie przez Rzecznika Praw Pacjenta w 2019 r., ukazało się niedawno na oficjalnej stronie Rzecznika2. Jakie są główne wnioski płynące ze sprawozdania Rzecznika? Niezmiennie od wielu lat, prawem pacjenta nieprzestrzeganym w stopniu wysokim (pow. 25% naruszeń prawa w stosunku do wszystkich naruszeń praw pacjenta) pozostaje prawo do świadczeń zdrowotnych. Pozytywna zmiana nastąpiła w zakresie prawa pacjenta do dokumentacji medycznej, choć nadal RPP określa je jako nieprzestrzegane w stopniu średnim. Co do zasady (poniżej 5% naruszeń prawa w stosunku do wszystkich naruszeń) przestrzegane są: prawo do informacji o stanie zdrowia, prawo do poszanowania intymności i godności, prawo do udzielenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego, prawo do dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia przez lekarza od leczenia, prawo do informacji o prawach pacjenta, prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, prawo do tajemnicy związanej z pacjentem, prawo do leczenia bólu, prawo do kontaktu z innymi osobami, prawo do depozytu, prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, prawo do zgłoszenia działań niepożądanych produktów leczniczych. W tym długim wykazie praw są tylko dwa, które Rzecznik Praw Pacjenta określił, jako prawa przestrzegane. Są to: prawo do umierania w spokoju i godności oraz prawo do opieki duszpasterskiej.
Pacjentowi, który nie jest świadomy przysługujących mu praw, trudno jest je wyegzekwować. Tym samym stawia się sam na słabszej pozycji. Kluczem zatem jest edukacja, jak najbardziej powszechna, obejmująca zarówno pacjentów, jak i personel medyczny. Dlatego wyjątkowego znaczenia nabierają propozycje poprawy stanu wiedzy, jakie zostały uwzględnione przez Rzecznika Praw Pacjenta w Sprawozdaniu za rok 2019. Na szczególną uwagę zasługuje inicjatywa wprowadzenia do szkolnej podstawy programowej przedmiotu „wiedza o zdrowiu”. Jego celem miałaby być nie tylko popularyzacja profilaktyki, wiedzy o prawach i obowiązkach pacjenta, ale także edukacja, jak się poruszać w praktyce po polskim systemie ochrony zdrowia. Ważne jest, aby wszyscy, którzy działają na rzecz praw pacjenta pamiętali, że siła leży we współpracy. A współpraca to domena kobiet. My ze swej strony staramy się wspierać wszelkie inicjatywy, których celem jest poprawa jakości życia pacjentów. Właśnie dlatego po raz kolejny zainicjowaliśmy 2 odsłonę programu pt.: „Akademia Praw Kobiecych”, kierowanego do kobiet, pacjentek. Spotkania w formie webinariów, które organizujemy stanowią dobrą okazję do uporządkowania i poszerzenia wiedzy Polek w zakresie praw pacjenta. Wierzę, że takie działanie może pozytywnie wpłynąć na komfort zarówno pacjenta jak i farmaceuty oraz lekarza w aptece i szpitalu.”
– podsumowuje Aneta Grzegorzewska, Dyrektor Pionu Korporacyjnego i Relacji Zewnętrznych Gedeon Richter Polska.
***
O 2 odsłonie Akademii Praw Kobiecych
W ramach Akademii Praw Kobiecych odbędą się dwa webinaria poruszające zagadnienia związane z prawami pacjenta w aptece oraz szpitalu. Uczestniczki będą miały również możliwość zadawania pytań podczas sesji Q&A. Na spotkanie już można dołączać, rejestracja nie jest wymagana. Farmaceuci, którzy wezmą udział w spotkaniu mają możliwość zdobycia 2 punktów „miękkich” poprzez platformę e-dukacja.pl, gdzie znajduje się test do wypełnienia.
Źródło:
1. Health Consumer Powerhouse, raport „Euro Health Consumer Index (EHCI), 2018
2. https://www.gov.pl/web/rpp/sprawozdanie-za-2019-rok