Co 14. faktyczny dawca szpiku na świecie jest Polakiem! 13 października – Ogólnopolski Dzień Dawcy Szpiku

Patrząc na ostatnią dekadę, zauważalna jest tendencja wzrostowa, jeśli chodzi o pobrania od polskich dawców szpiku. W 2013 roku 177 biorców krajowych i 503 biorców zagranicznych otrzymało materiał przeszczepowy od dawcy z Polski, a już kilka lat później, w 2022 roku, aż 323 polskich pacjentów i 1397 zagranicznych mogło liczyć na pomoc od osób z polskiego rejestru. Warto przy tym podkreślić, że w samym 2022 roku ponad 7 proc. dawców faktycznych na świecie stanowiły osoby właśnie z polskiego rejestru. To pokazuje, jak ważną rolę w transplantologii odgrywają nasi dawcy szpiku. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że pomimo tak ogromnej liczby dawców w krajowym oraz światowym rejestrze, nadal są sytuacje, gdy zgodny dawca się nie znajduje, dlatego niezwykle ważne jest to, aby kolejne osoby rejestrowały się w bazach dawców szpiku. Dawcy są wciąż potrzebni - pacjentom w Polsce i na świecie. 

- Małgorzata Dudkiewicz, kierownik zespołu Centralnego Rejestru Niespokrewnionych, Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej POLTRANSPLANT

Jako ludzie jesteśmy niezwykle różnorodni pod względem genetycznym. Z punktu widzenia transplantologii, narodowość, kolor skóry i inne cechy charakterystyczne dla mieszkańców danego zakątka świata nie mają znaczenia. Liczy się to, co łączy dawcę i biorcę z perspektywy genów, tzw. HLA, czyli zestawu cech, w oparciu o który dobiera się „bliźniaka genetycznego” dla pacjenta wymagającego przeszczepienia. Często nawet w rodzinie, czyli wśród osób najbliższych, z którymi teoretycznie biorca powinien być niemal identyczny, nie znajduje się zgodny dawca. To pokazuje, w jak wiele milionów kombinacji mogą się łączyć geny. 

- tłumaczy prof. dr hab. n. med. Wiesław W. Jędrzejczak, hematolog.

Jeśli potencjalnych dawców będzie więcej, to szanse na znalezienie „bliźniaków genetycznych” dla pacjentów będą się zwiększać. To szczególnie ważne w przypadku osób chorych o rzadkich zestawach cech HLA. Dla tych osób znalezienie zgodnego dawcy porównywalne jest do wygranej szóstki w Lotto, wynosi 1: kilku milionów. 

– dodaje Profesor Wiesław Jędrzejczak.

Fundacja DKMS towarzyszy dawcy na każdym etapie prowadzącym do donacji. W pierwszej kolejności prowadzi go przez procedurę typizacji potwierdzającej CT (confirmatory typing), czyli przez badania krwi, potwierdzające zgodność pomiędzy dawcą a pacjentem i badania wirusologiczne. Następnie dział Work Up uczestniczy w przygotowaniu dawcy do pobrania - organizuje i kieruje dawcę na specjalistyczne badania, sprawdzające stan jego zdrowia, tak by procedura była dla bezpieczna. Kolejnym etapem jest organizacja pobrania krwiotwórczych komórek macierzystych lub szpiku oraz zazwyczaj koordynacja dostarczenia pobranego materiału do kliniki leczącej pacjenta. 

– tłumaczy dr Tigran Torosian, dyrektor medyczny Fundacji DKMS.

Kwalifikacja jest potwierdzeniem najwyższej jakości procedur i bezpieczeństwa, zapewnianych przez nasz ośrodek, a jej uzyskanie wymagało spełnienia szeregu wymagań i standardów." 

– mówi dr Tigran Torosian, dyrektor medyczny Fundacji DKMS.

Dawcy Fundacji DKMS są oznaczeni w globalnym systemie wyszukiwania logo kwalifikacji. Daje to lekarzom pewność, że dawca znajduje się w organizacji, która stosuje procedury spełniające międzynarodowe standardy postępowania, zapewniające wysoką jakość pobranych preparatów komórkowych oraz bezpieczeństwo dawców. 

– dodaje dr Tigran Torosian.