97 proc. Polaków słyszało o idei dawstwa szpiku, ale czy wiedzą, na czym ona polega? – wyniki ogólnopolskiego badania Fundacji DKMS

09 października 2019

Czy słyszał(a) Pan(i) o idei dawstwa szpiku? – to jedno z wielu pytań, które zostały zadane Polakom w ogólnopolskim badaniu „Nowotwory krwi oraz idea dawstwa szpiku i komórek macierzystych w oczach Polaków w wieku od 18. do 55. roku życia”, zrealizowanym przez dom badawczy Biostat. W październiku, miesiącu Świadomości Idei Dawstwa szpiku, sprawdzamy, jak wielu Polaków spotkało się z tą ideą. Co pokazują wyniki?

Słyszymy, ale czy wiemy?

97 proc. Polaków słyszało o dawstwie szpiku i komórek macierzystych! To oznacza, że prawie każdy z nas zetknął się w swoim życiu z przekazem, dotyczącym oddawania szpiku. Wśród 1000 osób, które wzięły udział w badaniu, 60 proc. respondentów stanowią osoby, które nie tylko słyszały o idei dawstwa szpiku, ale także wiedzą, na czym ona polega. 37 proc. ankietowanych zadeklarowało, że zetknęli się z pojęciem idei dawstwa szpiku, natomiast nie wiedzą, z czym się ona wiąże. Tylko 3 proc. badanych w ogóle nie słyszało o idei dawstwa szpiku. To fantastyczny wynik, który pokazuje, że idea dawstwa szpiku nie jest Polakom obca, natomiast wciąż potrzebna jest edukacja w zakresie procesu i procedur, jakie wiążą się z transplantacją krwiotwórczych komórek macierzystych.

Świadomość Polaków

Grupę respondentów, którym zadano pytania, tworzyły zarówno osoby, które już są zarejestrowane jako potencjalni Dawcy szpiku, jak i ci, którzy jeszcze nie zdecydowali się na ten krok. Ankietowani – zarejestrowani potencjalni Dawcy - zdecydowanie częściej, niż osoby niezarejestrowane wskazywali, że słyszeli i wiedzą, na czym polega idea dawstwa – taką odpowiedź wskazało 80 proc. Dawców potencjalnych. W przypadku osób niezarejestrowanych - 53 proc. zadeklarowało, że słyszało i potrafi powiedzieć, czym jest dawstwo szpiku, natomiast 43 proc. niezarejestrowanych wskazało, że słyszeli o idei, ale nie wiedzą, z czym się ona wiąże.

Potencjalni Dawcy a osoby niezarejestrowane_zestawienie.png

Skąd czerpiemy wiedzę?

Miejscami, w których respondenci najczęściej spotykają się z ideą dawstwa szpiku i historiami pacjentów, potrzebujących przeszczepienia, są przede wszystkim: telewizja - 59 proc., internetowe portale informacyjne - 40 proc. oraz portale społecznościowe (35 proc.). Niemal 25 proc. ankietowanych napotkało na informacje o dawstwie szpiku w placówkach medycznych, takich jak szpital czy przychodnia. Wyniki podkreślają to, jak ważną rolę w procesie edukacji odgrywają różne kanały komunikacji, które mają ogromną moc kształtowania postaw i przekonań, ale także umożliwiają społeczeństwu poznanie idei dawstwa szpiku i jej roli w walce z nowotworami krwi.

Na czym polega rejestracja?

Ponad połowa wszystkich respondentów (57 proc.), którzy wzięli udział w badaniu wie, na czym polega rejestracja w bazie Dawców. Grupa ta została poproszona także o wskazanie konkretnego sposobu, dzięki któremu możemy dołączyć do rejestru Dawców. Największą popularnością cieszyła się odpowiedź: pobranie wymazu z wewnętrznej strony policzka (69 proc.). Zbliżony odsetek ankietowanych wskazał pobranie krwi (15 proc.) oraz samo wyrażenie chęci zostania Dawcą (14 proc.), jako sposoby na dołączenie do bazy potencjalnych Dawców szpiku. 10 proc. ankietowanych odpowiedziało, że będzie to pobranie szpiku a 4 proc. osób nie potrafiło wskazać odpowiedzi.

A co Polacy sądzą o stopniu trudności rejestracji? Okazuje się, że według 83 proc. rejestracja jest łatwa, a dla 79 proc. - szybka. Miejscem rejestracji, które najczęściej wskazywali ankietowani, jest Internet (50 proc.), a na drugim miejscu respondenci uplasowali szpital lub inną placówkę medyczną - 46 proc. Specjalne akcje rejestrowania Dawców także wpisały się w świadomość badanych, jako okazje do zostania potencjalnym Dawcą szpiku - 40 proc. Ankietowani wskazali również procedurę oddawania krwi w centrach krwiodawstwa (24 proc.), wydarzenia kulturalne (15 proc.) oraz wydarzenia sportowe (14 proc.) jako okoliczności, które umożliwiają dołączenie do rejestru. Brakiem wiedzy w tym obszarze wykazało się 11 proc. uczestników badania.

Jak oceniamy wiedzą swoją - i innych?

W badaniu zrealizowanym przez Biostat, respondenci zostali poproszeni także o ocenę obecnego poziomu wiedzy Polaków na temat idei dawstwa szpiku i komórek macierzystych - tu zdania były podzielone. 41 proc. osób biorących udział w badaniu stwierdziło, że jest ona raczej dobra, a w oczach 40 proc. - raczej zła. Zaledwie 3 proc. badanych uważa, że nasza wiedza jest bardzo dobra w przeciwieństwie do 6 proc. osób, które sądzą, że o dawstwie szpiku wiemy niewiele i ta wiedza jest bardzo zła. 10 proc. ankietowanych nie potrafiło jednoznacznie ustosunkować się do tego zagadnienia.

Ocena poziomu wiedzy Polaków

Zmieniając nieco perspektywę i oceniając wiedzę swoich znajomych oraz bliskich, respondenci wskazali, że poziom wiedzy osób z naszego otoczenia jest: raczej dobry - 47 proc., raczej zły - 28 proc., bardzo dobry - 10 proc. lub bardzo zły - 6 proc. W tym przypadku także 10 proc. osób nie potrafiło wskazać konkretnej odpowiedzi.

Ocena wiedzy swoich bliskich i znajomych

Lepiej prezentują się wyniki, gdy oceniamy własną wiedzę. Ponad połowa badanych - 51 proc. stwierdziła, że jest ona raczej dobra lub bardzo dobra - 17 proc. Nie brakuje także tych, którzy spojrzeli na siebie krytycznym okiem i ocenili, że jest ona raczej zła - 23 proc., a nawet bardzo zła - 3 proc. 6 proc. odpowiadających nie potrafił ocenić poziomu swojej wiedzy w tym obszarze.

Ocena poziomu wiedzy własnej

Zawsze z niecierpliwością czekamy na wyniki badań, ponieważ ciekawi nas to, jak kształtuje się wiedza społeczeństwa w zakresie idei dawstwa szpiku. Co warto zaznaczyć, zdecydowanie lepsze i bardziej pozytywne oceny pojawiały się w odpowiedziach tych osób, które już są zarejestrowane, jako potencjalni Dawcy szpiku. To bardzo ważny dla nas wniosek, świadczący o tym, że potencjalni Dawcy szpiku podejmują swoją decyzję o rejestracji świadomie i już w momencie dołączenia do bazy Dawców Fundacji DKMS w większości posiadają przynajmniej podstawową wiedzę z zakresu dawstwa szpiku - którą później my, jako Fundacja DKMS, staramy się poszerzyć m. in. za pomocą projektu - „Naszpikuj Się Wiedzą” czy biuletynu, wysyłanego raz do roku do niemal wszystkich Dawców zarejestrowanych w naszej bazie.

- podsumowuje wyniki Magdalena Przysłupska, rzecznik prasowy Fundacji DKMS.

Kontakt dla mediów:

Magdalena Przysłupska

e-mail: magda.przyslupska@dkms.pl

tel.:(+48) 662 277 904

Więcej informacji o Fundacji DKMS: www.dkms.pl

Misją Fundacji DKMS jest znalezienie Dawcy dla każdego Pacjenta na świecie potrzebującego przeszczepienia komórek macierzystych. Fundacja działa w Polsce od 2008 roku jako niezależna organizacja pożytku publicznego oraz jako Ośrodek Dawców Szpiku w oparciu o decyzję Ministra Zdrowia. To największy Ośrodek Dawców Szpiku w Polsce, w którym zarejestrowanych jest ponad 1,5 mln (1 593 253 wrzesień 2019 potencjalnych Dawców szpiku, spośród których 7194 osób (wrzesień 2019) oddało swoje krwiotwórcze komórki macierzyste lub szpik Pacjentom zarówno w Polsce, jak i na świecie, dając im tym samym drugą szansę na życie. Aby zostać potencjalnym Dawcą, wystarczy przyjść na organizowany przez Fundację Dzień Dawcy szpiku lub wejść na stronę www.dkms.pl i zamówić pakiet rejestracyjny do domu.

Karolina Nowak

Senior Consultant M&CC

662 086 500