Jak wygląda certyfikacja żywności ekologicznej pochodzącej z krajów trzecich (w tym z Ukrainy)?

22 lutego 2024

Obowiązujące przepisy w zakresie rolnictwa ekologicznego i produkcji ekologicznej bardzo szczegółowo precyzują zasady znakowania produktów ekologicznych. Odniesieniem do rolnictwa ekologicznego i produkcji ekologicznej, a także unijnym logo rolnictwa ekologicznego, mogą być oznakowane jedynie produkty spełniające wymagania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 oraz związanych z nim unijnych i krajowych aktów prawnych. Dotyczy to również produktów importowanych.

Żywność ekologiczna to najlepiej kontrolowana żywność na rynku

Produkty rolnictwa ekologicznego, w przeciwieństwie do pozostałych produktów, są objęte dodatkowymi wymogami m.in. w zakresie kontroli, w tym dodatkowym czynnościom kontrolnym w zakresie dopuszczania ich do obrotu.

Produkty ekologiczne importowane z kraju trzeciego (czyli państwa nienależącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego [EOG], który to zrzesza kraje Unii Europejskiej oraz Islandię, Norwegię i Liechtenstein) podlegają kontroli i certyfikacji pod kątem spełnienia wymagań równoważnym unijnym przepisom w zakresie produkcji ekologicznej. Kontrola i certyfikacja w krajach trzecich jest prowadzona przez posiadające akredytację, uznane i nadzorowane przez Komisję Europejską jednostki certyfikujące, wskazane w unijnych rozporządzeniach.

Jak dokładnie wygląda kontrola żywności pochodzącej z krajów trzecich?

Nadzór polskich akredytowanych jednostek certyfikujących, upoważnionych do prowadzenia kontroli urzędowych, jest prowadzony na terenie Polski i zaczyna się po dopuszczeniu do swobodnego obrotu na terytorium UE przesyłki produktów ekologicznych przez wojewódzkie inspektoraty jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. W ramach kontroli jednostka certyfikująca weryfikuje m.in. czy każda przesyłka importowanego produktu została dopuszczona do obrotu na terytorium Wspólnoty przez WIJHARS (Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych). Produkt importowany musi być objęty certyfikatem, a ponadto każda jego przesyłka musi być objęta świadectwem kontroli wydanym przez uznaną i nadzorowaną przez Komisję Europejską jednostkę certyfikującą oraz potwierdzonym w systemie TRACES przez WIJHARS. Zarówno WIJHARS-y, jak i jednostki certyfikujące wybiórczo pobierają próbki importowanych produktów do badań. Próbki pobierane są także przez samych producentów w ramach wdrożonych systemów zapewnienia jakości. W przypadku stwierdzenia pozostałości środków niedopuszczonych do stosowania w produkcji ekologicznej w próbce pobranej przez WIJHARS, w trakcie kontroli granicznej, produkt nie jest dopuszczony do obrotu jako produkt ekologiczny. Natomiast w przypadku stwierdzenia pozostałości w/w pozostałości przez jednostkę certyfikującą, produkt jest blokowany, wszczynane jest postępowanie wyjaśniające i zgłoszona zostaje międzynarodowa notyfikacja w systemie OFIS, administrowanym przez Komisję Europejską.

Ekologicznej żywności, która posiada certyfikat bio i jest od lat sprowadzana z Ukrainy do Polski od sprawdzonych dostawców i która jest badana przez polskie akredytowane laboratoria, nie należy mylić z tonami żywności wprowadzanej na rynek europejski, przeciwko której strajkują europejscy rolnicy. Po pierwsze dlatego, że są to międzynarodowe współprace, które trwają już od lat i nie mają nic wspólnego z zalewaniem polskiego rynku produktami niskiej jakości. Po drugie – w ramach systemu certyfikacji ekologicznej produkty są weryfikowane zarówno na etapie produkcji w Ukrainie, jak i u nas w Polsce. Jest to więc żywność bezpieczna, a podważanie tego wynika z braku wiedzy konsumentów

– mówi Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej.

Gdzie znaleźć zasady prowadzenia kontroli?

Zasady prowadzenia kontroli i certyfikacji zawarte są w Programach certyfikacji, upublicznianych na stronach internetowych akredytowanych jednostek certyfikujących. Proces certyfikacji jest prowadzony w oparciu o zatwierdzone procedury, zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17065.

Informacje o zasadach importu produktów rolnictwa ekologicznego są dostępne na stronie IJHARS https://www.gov.pl/web/ijhars/import-produktow-ekologicznych

Wykaz producentów ekologicznych objętych systemem kontroli dostępny jest na stronie IJHARS https://www.gov.pl/web/ijhars/udostepnianie-informacji-o-producentach-w-rolnictwie-ekologicznym-1

Certyfikaty producentów ekologicznych są wydane w wersji elektronicznej i można je zweryfikować
w ogólnodostępnej wyszukiwarce na stronie internetowej administrowanej przez Komisje Europejską https://webgate.ec.europa.eu/tracesnt/directory/publication/organic-operator/index

Kontakt dla mediów:

Aleksandra Stronkowska

promocja@pize.info.pl

tel. 665 590 237